Rynek pracy

Umowa o zastępstwo jest umowa o pracę, w której pracownik zobowiązuje się wykonywać określoną pracę pod kierownictwem pracodawcy. Pracodawca zaś zobowiązuje się do wypłacania określonego w umowie wynagrodzenia. Istotną cechą umowy o zastępstwo jest to, że zawsze zawierana jest na czas określony. Pracodawca zawiera ja w sytuacji, gdy pracownik, który do tej pory wykonywał określone zadania, jest dłużej nieobecny w pracy (np. ze względu na chorobę, urlop macierzyńskim wychowawczy lub bezpłatny). Istotną różnicą między umową o zastępstwo a zwykłą umową o pracę zawartą na czas określony jest swoboda w zakresie jej przedłużania. Zgodnie z Kodeksem Pracy trzecia umowa na czas określony zawarta z tym samym pracownikiem jest automatycznie umową na czas nieokreślony. To ograniczenie nie dotyczy umów na zastępstwo.

Takie umowy nie są zwykle atrakcyjne dla osób młodych – nie dają stabilności zatrudnienia i nie ułatwiają np. ubiegania się o kredyt. Dla osoby dojrzałej może to być interesująca forma aktywności. Ktoś decyduje się np. na świadczenie pracy w okresie jesienno-zimowym, a od wiosny będzie już mógł zająć się swoją ulubiona działką albo wnukiem, bo córka za kilka miesięcy planuje powrót do pracy. Zatrudnienie przez np. sześć miesięcy może być atrakcyjną formą aktywności w porze zimowej i ważnym źródłem dodatkowych dochodów.

Osoby dojrzałe zwykle nie chcą podejmować pracy na dwie lub trzy zmiany. Wiedzą o tym pracodawcy i zdarza się, że nawet w zakładach pracujących na kilka zmian przygotowują oferty dla seniorów ze wskazaniem, że obowiązki będą wykonywać tylko podczas pierwszej zmiany. Tak np. zrobiła firma Lear Corporation, która przygotowała ofertę tylko dla seniorów i upowszechniła ją m.in. za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy w Tychach. Oczywiście, praca na jedną zmianę jest atrakcyjna zapewne również dla wielu osób młodych. Ta informacja sprawia tylko, że osoby dojrzałe z góry prawdopodobnie nie odrzucą tej oferty.

W ofertach dostępnych na stronach urzędów pracy często można znaleźć informację o proponowanym wynagrodzeniu. Tak jest również w ogłoszeniu, które analizujemy. To ważna informacja, szczególnie dla osób, które nie mają rozeznania w aktualnych stawkach na danym stanowisku. Napisaliśmy powyżej, że na targowisku to sprzedający podaje cenę. W niektórych wypadkach można się targować. Na rynku pracy bardzo często podczas rekrutacji kandydat na pracownika jest pytany o to, ile chciałby zarabiać. Dla większości osób dojrzałych, które chcą utrzymać aktywność zawodową poprzez zatrudnienie w nowej pracy, a często również na zupełnie nowym stanowisku, takie pytanie powoduje dyskomfort. Z tego powodu podanie wynagrodzenia w treści ogłoszenia upowszechnionego przez pracodawcę jest bardzo komfortowe, bo obie strony już na wstępie rozmów mają świadomość stawki, która zostanie wpisana do umowy.

Co więcej, wskazana w tym ogłoszeniu stawka 3500 zł to wynagrodzenie brutto. Pensja, która będzie co miesiąc wpływała na konto pracownika to trochę ponad 2000 zł. Dla części młodych osób mieszkających w Warszawie może być to wynagrodzenie zbyt skromne np. by opłacić wynajęcie mieszkania lub spłacić kredyt, a nawet dla zapewnienia sobie zdolności kredytowej. Jednak dla osób dojrzałych, które w ten sposób chcą pozyskać dodatkowe środki do emerytury, ta kwota może być postrzegana jako interesująca.

Wymagania sformułowane przez ogłoszeniodawcę są bardzo ogólne. Minimum średnie wykształcenie to stosunkowo łatwy do spełnienia warunek przez osoby, które interesują się pracą o charakterze biurowym. Również wymagania co do doświadczenia są minimalne – ma to być więcej niż jeden rok. Do tego nie zostały sformułowane żadne oczekiwania co do charakteru tego doświadczenia, zawodu, stanowiska itp. I wreszcie wymagania odnoszą się do umiejętności – wskazano dobra znajomość programów biurowych i tu również nie podano żadnych konkretów, w tym nazw tych programów.

Tak sformułowane wymagania pozwalają aplikować szerokiej grupie osób. Prawdopodobnie pracodawca pilnie chce znaleźć pracownika na zastępstwo i dlatego nie formułuje szczegółowych wymagań, które ograniczyłyby możliwość aplikowania zainteresowanym osobom. Osoba, która przepracowała wiele lat w dowolnym urzędzie, w szkole, w działach administracyjnych małych i dużych firm itp. może aplikować z poczuciem, że spełnia tak sformułowane wymagania dotyczące wykształcenia, doświadczenia i umiejętności.

Z tak określonych wymagań wynika również, że w CV nie należy szczegółowo opisywać wszystkich ukończonych kursów, zakresu obowiązków na poszczególnych stanowiskach zajmowanych przez długie lata pracy, dodatkowych umiejętności, które z tą pracą nie mają nic wspólnego. Wydaje się, że bardzo duże znaczenie będzie miała motywacja kandydata i chęć włączenia się w zapewnienie szkole sprawnego funkcjonowania. Potwierdza to również informacja o możliwości umówienia się na spotkanie z pracodawcą jeszcze przed złożeniem dokumentów aplikacyjnych. Takie spotkanie może zaoszczędzić czas jednej i drugiej stronie.

W ogłoszeniu sporo miejsca poświęcono na opis zadań, które będzie wykonywał nowy pracownik. Warto dokładnie zapoznać się z tymi informacjami i odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Czy chce wykonywać taką pracę? Czy wykonywałam/wykonywałem podobne zadania w przeszłości? Czy mam wiedzę i umiejętności, które pozwolą mi rzetelnie wywiązać z tych zadań? Jakiej wiedzy i umiejętności mi brakuje i co mogę zrobić, by tę lukę wypełnić?

Być może ktoś z Państwa stwierdzi, że wydawanie zaświadczeń, prowadzenie kalendarza, obsługa urządzeń biurowych czy sporządzanie pism to sprawy, z którymi swobodnie sobie poradzi. Jednak nigdy nie zajmował się archiwizacją dokumentów ani nie zna wskazanego w ogłoszeniu programu do obsługi sekretariatu szkoły. To jeszcze nie jest powód do zrezygnowania z odpowiedzi na to ogłoszenie.

Podczas pierwszego spotkania z przyszłym pracodawcą trzeba jasno przedstawić swoją motywację (dlaczego chcę podjąć tę pracę?), mocne strony (wykonam powierzone zadania, a dodatkowo mogę podzielić się moją ekspercką wiedzą np. dotyczącą zasad obsługi klienta, ochrony danych osobowych, promocji, a nawet ochrony przeciwpożarowej. W każdej szkole są to bardzo ważne zagadnienia i przyjęcie do zespołu osoby z wiedza ekspercką może być bardzo atrakcyjne z punktu widzenia dyrektora szkoły. W trakcie spotkania trzeba też uczciwie przedstawić swoje słabe strony i zaproponować konkretne działania. Nie znam się na przygotowaniu dokumentów do archiwizacji, ale mam koleżankę, która wykonywała taka pracę przez wiele lat i w ciągu miesiąca wspólnie z nią przygotuję szczegółowe procedury działania, które pozwolą mi wykonywać również te zadania zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nie znam programu obsługi sekretariatu, ale chętnie zdobędę wiedzę na ten temat, jeżeli pracodawca mi umożliwi udział w szkoleniu.

Kandydat tak przygotowany do rozmowy z pracodawcą lub do napisania dokumentów aplikacyjnych może znacznie zwiększyć swoje szanse na sukces.

Na koniec analizy przywołanego ogłoszenia warto zwrócić uwagę, że dane o pracodawcy ma pośrednik pracy, który może udostępnić je tylko osobom zarejestrowanym w urzędzie pracy. W drugiej części Vademecum, która dotyczy dostępnej pomocy w utrzymaniu aktywności zawodowej, napisaliśmy szczegółowo o ofercie takich urzędów. Każdy z Państwa zainteresowany utrzymaniem aktywności zawodowej może zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy. Fakt rejestracji jest wystarczający do możliwości skorzystania z pośrednictwa pracy i uzyskania adresu pracodawcy, który upowszechnił analizowane przez nas ogłoszenie. Dlatego warto rozważyć uzyskanie statusu osoby poszukującej pracy.

Na stronie urzędów pracy dostępne są też oferty pracy, które zawierają pełne dane o pracodawcy. Dlaczego niektóre firmy korzystają z takiego rozwiązania, że nie podają wszystkim chętnym swoich danych adresowych? Otóż pośrednik pracy skieruje do danego pracodawcy tylko osoby, które są autentycznie zainteresowane daną ofertą, zmotywowane i spełniają wskazane wymagania. To pozwala zaoszczędzić pracodawcy bardzo dużo czasu w związku prowadzeniem rekrutacji.