Vademecum rynku pracy > Praca w organizacjach pozarządowych > Kondycja polskich organizacji pozarządowych i specyfika pracy
Kondycja polskich organizacji pozarządowych i specyfika pracy
W Polsce jest zarejestrowanych około 20 tysięcy fundacji i około 100 tysięcy stowarzyszeń. Szacuje się jednak, że tylko 70% z nich jest aktywnych. Ich rozmieszczenie w skali kraju nie jest równomierne. Na Mazowszu jest zarejestrowanych blisko 23 tysiące organizacji, w Małopolsce, Wielkopolsce, na Śląsku i Dolnym Śląsku po kilkanaście tysięcy, a w takich województwach jak opolskie, lubuskie czy podlaskie zaledwie po 3 tysiące organizacji.
Z raportu przygotowanego przez Stowarzyszenie Klon/Jawor w 2016 roku wynika, że w Polsce działalność 1/3 organizacji pozarządowych dotyczy takich dziedzin jak sport, turystyka, rekreacja i hobby. Po około 15% organizacji jest aktywnych w obszarach edukacji i wychowania oraz kultury i sztuki. Na takie tematy jak usługi socjalne i pomoc społeczna, ochrona zdrowia oraz rozwój lokalny przypada po 6-8% wszystkich organizacji.
Sytuacja finansowa nie pozwala wielu organizacjom na korzystanie z odpłatnej współpracy. Ocenia się, że 1/3 organizacji ma roczne przychody na poziomie poniżej 10 tysięcy złotych. Jednak ponad ¼ organizacji ma budżet przekraczający 100 tysięcy złotych, a część z nich – nawet budżety wielomilionowe.
Miejsce organizacji pozarządowych na rynku pracy wynika przede wszystkim z ich kondycji finansowej. Do tego dochodzi specyfika pracy, do której liderzy organizacji zaliczają m.in.:
Brak stabilności zatrudnienia
Organizacje pozarządowe pozyskują środki publiczne na realizację określonych zadań w określonym czasie. Dlatego ich oferta współpracy nie zapewnia stabilności. Angażują współpracowników na czas realizacji projektu lub zadania zleconego przez samorząd. Nie mają pewności, że uda im się pozyskać kolejne środki, a jeżeli tak, to czy będą one mogły być przeznaczone na zaangażowanie takiego samego specjalisty. Brak stabilności zatrudnienia nie wynika zatem ze złych chęci liderów organizacji ani braku zaufania do współpracowników. Jest natomiast bezpośrednim skutkiem ogłaszania konkursów na realizację projektów i zadań publicznych w cyklu rocznym oraz przyznawania środków w trybie doraźnym, np. na organizację jednego wydarzenia. Taka praca nie jest atrakcyjna dla osób młodych, spłacających kredyty lub chcących je zaciągać. Wydaje się jednak, że może być atrakcyjna dla osób, które chcą utrzymać aktywność zawodową i pogodzić ją z własnymi możliwościami.
Ograniczone możliwości awansu
Struktura organizacyjna wewnątrz zdecydowanej większości NGO nie tworzy warunków do planowania ścieżki awansu. Dla wielu młodych osób to istotny problem. Działania projektowe podlegają ewaluacji. Uzyskanie najlepszych rezultatów czy zrealizowanie wszystkich wskaźników projektowych nie przekłada się na wyższe szczeble kariery. Budżety projektowe nie pozwalają też zwykle na wypłatę nagród. To wszystko powoduje, że młodzi pracownicy nie czują komfortu w takiej pracy. Jednak dla osób dojrzałych, które już zrealizowały się zawodowo i chcą wykorzystać swoją wiedzę i doświadczenie w pracy eksperckiej, sprawa awansu nie jest szczególnie ważna.
Szeroki zakres obowiązków
Współpraca z organizacją pozarządową najczęściej dotyczy szerokiego zakresu obowiązków. Taka organizacja pracy wymaga zarówno elastyczności, jak i sporej wiedzy i dużego doświadczenia, które pozwoli efektywnie planować, przewidywać ryzyka i skutecznie działać w sytuacjach kryzysowych. Wszystkie te atuty mają zwykle dojrzali współpracownicy, którzy różnorodność zadań mogą przyjąć jako uatrakcyjnienie obowiązków, a nie do dodatkowe obciążenie.
Elastyczność czasu i miejsca pracy
Elastyczny czas pracy, praca w weekendy, współpraca w wymiarze kilku lub kilkunastu godzin tygodniowo to okoliczności, które nie są atrakcyjne dla wielu młodych osób. Nie powalają m.in. na zaplanowanie stałego planu dnia/tygodnia, podjęcie kolejnych studiów w trybie weekendowym i nie gwarantują wysokiego wynagrodzenia. Dla wielu osób dojrzałych mogą to być jednak okoliczności dodatkowo przemawiające za podjęciem współpracy. Godzenie ról rodzinnych i zawodowych oraz sytuacja zdrowotna sprawiają, że myślom o możliwości utrzymania aktywności zawodowej często towarzyszą myśli o znalezieniu pracy na kilka godzin, która nie narzuci stałych ram organizacyjnych kolejnym dniom, ale zapewni zróżnicowanie rytmu życia.
Jeśli uważają Państwo, że przedstawione powyżej cechy zatrudnienia w organizacji pozarządowej nie stanowią poważnego problemu dla osób dojrzałych, które chcą utrzymać aktywność zawodową, to zapraszamy do lektury kolejnego rozdziału Vademecum, w którym podpowiadamy, jak nawiązać współpracę z trzecim sektorem.
Obszary działalności
Sytuacja finansowa
Zatrudnienie na czas projektu – brak długotrwałych zobowiązań
Płaska struktura – praca ekspercka
Brak specjalizacji – wartość wiedzy i doświadczenia
Elastyczny czas pracy – godzenie ról, swoboda planów
Zapraszamy do kolejnych rozdziałów na temat organizacji pozarządowych: